Willa Żabińskich na terenie Warszawskiego ZOO

 

Na terenie warszawskiego ZOO przy ul. Ratuszowej 1/3, znajduje się zabytkowy, zrewitalizowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego obiekt Willa Żabińskich. Willa Żabińskich powstała w dwudziestoleciu międzywojennym i służyła dyrektorowi Ogrodu – Janowi Żabińskiemu i jego rodzinie jako lokal służbowy. W czasie II wojny światowej dom Żabińskich nazywany był "Willą pod zwariowaną gwiazdą". Z miejscem tym związana jest fascynująca, wielowątkowa historia, która legła u podstaw projektu rewitalizacji obiektu, celem włączenia go do szlaku turystyki miejskiej pn. "Szlak Pianisty", prowadzącego śladami Władysława Szpilmana, wielkiego polskiego pianisty pochodzenia żydowskiego. Pomostem pomiędzy sylwetką Szpilmana, a Willą Żabińskich jest nie tylko los Żydów ukrywających się w warszawskim ZOO (w tym również w piwnicach Willi) podczas II wojny światowej, ale także pierwiastek muzyczny. W czasie, gdy w Willi Żabińskich ukrywano uciekinierów z getta, wielki fortepian stojący w salonie stał się swoistym narzędziem ostrzegawczym. W sytuacjach zbliżającego się zagrożenia małżonka Dyrektora Żabińskiego, Antonia zaczynała grać utwory muzyczne, których dobór przekazywał określone informacje. Za pomocą muzyki ostrzegano przed niebezpieczeństwem lub informowano o możliwości bezpiecznego opuszczenia kryjówki. Zagrożeń nie brakowało, ponieważ w czasie wojny opuszczony teren ogrodu był otwarty wyłącznie dla Niemców, którzy chętnie odwiedzali to miejsce nie zdając sobie sprawy z misji prowadzonej przez Dyrektora i jego żonę. Za swój heroizm rodzina Żabińskich została uhonorowana w 1965 roku przez Instytut Yad Vashem tytułem "Sprawiedliwi wśród narodów". Dziś  zrewitalizowana Willa Żabińskich stanowi serce "Szlaku Pianisty". Jest miejscem otwartym dla zwiedzających. W jej wnętrzach urządzono Izbę Pamięci. W Willi i przyległym ogrodzie odbywają się imprezy kulturalne i artystyczne: koncerty (w szczególności fortepianowe, nawiązujące do tradycji tego miejsca), a także spektakle, prelekcje, wystawy, odczyty, wieczory recytatorskie.

Powrót
© Stowarzyszenie Monopol Warszawski